Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja

Majowe święto dla wszystkich POLAKÓW JEST DNIEM SZCZEGÓLNYM.
Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowód pamięci o przodkach, którzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.

Konstytucja 3 Maja -
najstarsza ustawa zasadnicza w Europie
i druga na świecie
 
Posłowie zebrani na Sejmie Czteroletnim w Warszawie uchwalili 3 maja 1791 roku konstytucję.
 
Konstytucja 3 Maja 1791 r. - Kazimierz Wojniakowski:
Konstytucja miała ulepszyć ustrój i wzmocnić Rzeczpospolitą. Wprowadzała w miejsce elekcji (wyboru) króla tron dziedziczny. Odbierała uprawnienia polityczne szlachcie, która nie posiadała majątku. Więcej praw natomiast zyskali mieszczanie, którzy mogli odtąd starać się o wysokie stanowiska w wojsku i Kościele. Najwyższą władzę sprawował sejm, na którym szlacheccy posłowie musieli podejmować decyzje większością głosów. Jeden poseł nie mógł zerwać obrad okrzykiem „liberum veto”.
Utworzono rząd – Straż Praw z królem na czele. W trosce o bezpieczeństwo kraju szczególną uwagę zwrócono na wzmocnienie armii ( miała ona liczyć 100 tysięcy żołnierzy).
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja – Jan Matejko
 
W drugiej połowie XVIII wieku w Polsce władzą ustawodawczą był Sejm Rzeczpospolitej, który został sparaliżowany przez liberum veto. Prawo to pozwalało szlachcicowi – posłowi naderwanie obrad sejmu i unieważnienie jego postanowień. Doprowadziło to do anarchii.






           Państwa sąsiadujące – Prusy, Austria i Rosja - bezkarnie wtrącały się w sprawy Polski. W końcu się porozumiały i w 1772 r. doprowadziły do I rozbioru Polski. Nakazały również polskiemu sejmowi zatwierdzić rozbiór. Znaleźli się wtedy posłowie, którzy za pieniądze i stanowiska postanowili zgodzić się na grabież ziem polskich.







Honor Polaków ratowali patrioci m.in. Tadeusz Rejtan, poseł nowogródzki.
 
Rejtan – Upadek Polski –  Jan Matejko
Po pierwszym rozbiorze część szlachty i magnatów zrozumiała, że nasze państwo wymaga pilnej naprawy. Zwołano Sejm, który z przerwami trwał cztery lata (od 1788 do 1792 r.). Najważniejszym wydarzeniem tego sejmu było uchwalenie konstytucji. Jej twórcami byli min.

   

 

     Ignacy  Potocki












       Hugo Kołłątaj









 

   Stanisław Małachowski






 

Oto wynik pracy Sejmu Czteroletniego:

 

1.     RELIGIA PANUJĄCA


Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami.


2.    SZLACHTA, ZIEMIANIE


Szanując pamięć przodków naszych pierwszeństwa w życiu prywatnym i publicznym uroczyście zapewniamy.

3.    MIASTA I MIESZCZANIE


Prawo na teraźniejszym sejmie zapadłe, pod tytułem: „Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej” w zupełności utrzymane mieć chcemy.

4.    CHŁOPI, WŁOŚCIANIE


Lud rolniczy, spod którego najobfitsze bogactw krajowych źródło – pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy.

5.    RZĄD, CZYLI OZNACZENIE WŁADZ PUBLICZNYCH


Wszelka władza w społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu.


6.    SEJM, CZYLI WŁADZA PRAWODAWCZA


Sejm, czyli stany zgromadzone, na dwie izby dzielić się będą: na Izbę Poselską i na Izbę Senatorską pod prezydencją Króla.

  7.    KRÓL, WŁADZA WYKONAWCZA


Żaden rząd, nawet najdoskonalszy, bez dzielnej władzy wykonawczej stać nie może.
Władzę najwyższego wykonywania praw – Królowi w radzie jego oddajemy.

  8.    WŁADZA SĄDOWNICZA


Nowy kodeks praw cywilnych i kryminalnych przez wyznaczone przez Sejm osoby spisać rozkazujemy. 

  9.    REGENCYA


Sejm wyznaczy Królową do zastąpienia Króla w obowiązkach.

  10.    EDUKACJA DZIECI KRÓLEWSKICH


Synowie królewscy, których do następstwa Tronu Konstytucja przeznacza, są pierwszymi dziećmi Ojczyzny, przeto baczność o dobre ich wychowanie do Narodu należy.

  11.    SIŁA ZBROJNA NARODOWA


Naród winien jest sobie samemu obronę od napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobód narodowych.

Informacje zaczerpnięte z czasopisma „ Biblioteka w szkole”

 


Joanna  Bąk